piątek, 10 sierpnia 2018

Ізбяньска чудотворна ікона Покровы Богородиці

Грекокатолицка церков сьв. Лукы в Ізбах была єдном з шору одвидженых в часі тогоричного поломництва на Гору Явір. До выселіня Лемків по ІІ сьвітовий войні находила ся в ней чудотворна ікона, а церков, до часу єй запертя в 1928 році з огляду на конверсию векшосты села въєдно з духовным отцом на православя, была найважніжшым поломничым місцен на західній Лемковині. В тым самым часі з Божой волі родил ся культ на Сьватий Гори Явір...

Greckokatolicka cerkiew pw. św. Łukasza w Izbach była jedną ze świątyń odwiedzonych przez pielgrzymów w czasie tegorocznej pielgrzymki na Górę Jawor. Do wysiedlenia Łemków po II wojnie światowej znajdowała się tam łaskami słynąca ikona, a cerkiew, do czasu jej zamknięcia w 1928 roku ze względu na przejście parafian wraz z księdzem na prawosławie, była najważniejszym miejscem pielgrzymkowym na zachodniej Łemkowszczyźnie. W tym czasie z Bożej woli rodził się kult na Świętej Górze Jawor...

Ізбяньска ікона Покровы Богородиці, подля інскрипциі, котра ся на ній находит, была написана в 1721 році през Іоана Медицкого. Поміщено ю в деревяний церкви в Ізбах. Ікона скоро дистала славу чудотворной і в році 1762 ізбяньску церков піднесено до ранґы санктуаріі.

Розвиваюча ся чест і роснучы поволи поломництва до іконы Богородиці правдоподибні причынили ся до побудуваня новой, муруваной церкви і перенесіня до ней в 1886 році сьватой іконы. Гнеска, в правым бочным олтарі (ізбяньску церков побудувано на пляні креста) находит ся єй вірна копія, авторства ксьондза каноніка Адама Стахоня. Ориґінал од 1955 року (коли церков в Ізбах в подепортацийній добі была опущена) находит ся в церкви в Бересьці.

Ікона Покровы Богородиці представлат візию опікы Божой Матери над людми. Ікона ділит ся на дві стрефы, небесну і земну. В вышній части находит ся особа Богородиці в тыповий апокалиптычний формі – облечена в сонце і дванадцет зьвізд, з місяцом під ногами. В руках тримат омофор, што єст єдиным всхіднім акцентом в єй зображыню. Біла сукня, небескій плащ і невкрыти волосы становят тыповы вплывы латиньскы во всхідньославяньскій іконоґрафіі XVIII ст. Пречысту Діву отачают ангельскы хоры, сьв. Іоан Богослов і сьв. Іоан Креститель. Пониже, дальшых єденадцетьох апостолів. На гори єст інвокация до Божой Матери: "Покрый нас своім чесным покровом і спаси нас од вшелеякого зла, вдякы молитвам до Сына Твого, Ісуса Христа, Бога нашого".

В нижній части іконы видиме центральну особу сьв. Романа Сладкопівца (споминаного 1/14 X) в дияконьскых ризах. Сьватий Роман єст узнаваний за автора Акафиста до Богородиці. По його правий руці двох владиків, лик монахів і монашка. З другой стороны пара королівска. Дальше видиме сьв. Андрия Юродивого (2/15 X), котрий вказує єдном руком на Божу Матир, а другом обнимат мужчыну облеченого в небеску довгу сукню. Навязує то до візиі сьв. Андрия, котру дистал, коли люд зобраний в єдний з константинопольскых церкви молил ся до Божой Матери, в часі обороны міста в 910 року. Товди то, вчас рано, 1 жолтня, Андрий взрил Пречисту Діву вознесену під баньом церкви і розтягаючу свій плащ над людми, на знак свойой над нима опікы. Візию тоту потвердил ученик Андрия, Епіфан (на іконі: муж в небескій сукні).

Найнижший ряд осиб, котры оддают чест Пречыстий Богородици становят клячучы в нижных краях іконы парох Ізб і Рипок, Іоан Ропский (фундатор іконы), з імосьцьом.

Izbiańska ikona Opieki Bogurodzicy, według widniejącej na niej inskrypcji, została napisana przez Ioana Medyckiego w 1721 roku. Umieszczono ją w drewnianej cerkwi w Izbach. Ikona ta szybko została uznana za cudowną i w roku 1762 cerkiew w Izbach podniesiono do rangi sanktuarium.

Rozwijające się nabożeństwo i stale rosnący ruch pielgrzymkowy do ikony Bogurodzicy prawdopodobnie przyczyniły się do zbudowania nowej, murowanej cerkwi i przeniesienia do niej w 1886 roku świętej ikony. Dzisiaj, w prawym bocznym ołtarzu (cerkiew w Izbach zbudowana jest na planie krzyża) znajduje się jej wierna kopia, autorstwa księdza Adama Stachonia. Oryginał od roku 1955 (kiedy to cerkiew w Izbach po wysiedleniach Łemków została opuszczona) znajduje się w cerkwi w Bereście.

Ikona Pokrowa Bogurodzicy przedstawia wizję opieki Matki Bożej nad ludźmi. Ikona dzieli się na dwie części, niebiańską i ziemską. W górnej części znajduje się osoba Bogurodzicy w typowej tradycji apokaliptycznej – odziana w słońce, otoczona dwunastoma gwiazdami i z sierpem księżyca pod stopami. W rękach trzyma omofor, co jest jedyny wschodnim akcentem w jej przedstawieniu. Biała suknia, niebieski płaszcz i nieosłonięte włosy stanowią typowe wpływy łacińskie we wschodniosłowiańskiej ikonografii XVIII w. Najświętszą Pannę otaczają anielskie chóry, św. Jan Teolog oraz św. Jan Chrzciciel. Poniżej, pozostałych jedenastu apostołów. W szczycie znajduje się inwokacja do Matki Bożej: „Okryj nas świętym swym płaszczem i zbaw nas od wszelkiego zła, dzięki modlitwom zanoszonym do Twego Syna, Jezusa Chrystusa, naszego Boga”.

W dolnej części ikony widzimy centralną postać św. Romana Śpiewaka (wspomnienie 1/14 X) w szatach diakońskich. Święty Roman jest uznawany za twórcę Akatystu do Bogurodzicy. Po jego prawej ręce dwóch biskupów, zastęp mnichów oraz mniszka. Z drugiej strony zaś para królewska. Dalej widzimy św. Andrzeja Szaleńca Bożego (2/15 X), jedną ręką wskazującego na Matkę Bożą, a drugą obejmującego mężczyznę odzianego w długą, niebieską suknię. Jest to nawiązanie do wizji św. Andrzeja, którą otrzymał, gdy lud zgromadzony w jednej z konstantynopolskich cerkwi modlił się do Matki Bożej, podczas obrony miasta w 910 roku. Wtedy to, wczesnym rankiem, 1 października, Andrzej ujrzał Najczystszą Pannę unoszącą się pod kopułą cerkwi i roztaczającą swój płaszcz nad ludźmi, na znak swojej nad nimi opieki. Wizję tę potwierdził uczeń Andrzeja, Epifaniusz (na ikonie: mężczyzna w niebieskiej sukni).

Najniższy rząd osób, które oddają cześć Najświętszej Bogurodzicy stanowią klęczący u dolnych krańców ikony proboszcz Izb i Ropek, Ioan Ropski (fundator ikony), z jejmością.

Brak komentarzy: